Νέο Φως σε Παλιές Σκιές

Η ανάλυση του «αντάρτικου πόλεων» και του χρονικού διαχωρισμού στη δράση των ομάδων που τίθεται από αρκετούς, απαιτεί μεταξύ άλλων και μια ιστορική προσέγγιση προκειμένου να εξαχθούν τα σωστά συμπεράσματα για τον τρόπο σκέψης και ενεργειών των ομάδων αυτών. 

"…ο δεύτερος γύρος του αντάρτικου πόλης ξεκίνησε…"
(¨ΣΕΧΤΑ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΩΝ¨- Δημοσιευμένη προκήρυξη για την επίθεση στο Α.Τ. Κορυδαλλού)

Από το παραπάνω citatum, προκύπτει η αρθρωτή συζήτηση της σημερινής παρουσίασης, που αφορά το "αντάρτικο πόλης" από ιστορικοστρατιωτικής πλευράς, καθώς και το διαχωρισμό σε πρώτο γύρο (που υπονοείται) και δεύτερο γύρο (που αναφέρεται ρητά στην προκήρυξη) των ένοπλων οργανώσεων και ομάδων ανά τον κόσμο, που έχουν υιοθετήσει τακτικά και επιχειρησιακά τη συγκεκριμένη μέθοδο (ιστορική εξέταση).

Το αντάρτικο πόλης είναι η υλοποίηση μιας στρατηγικής σύγκρουσης προς αντίπαλο κατά πολύ ανώτερο σε μέσα και συστήματα υποστήριξης (π.χ. υπόδουλος, εναντίον ξένου κατακτητή). Έγινε πιο πλατιά γνωστό ως τακτική, από τη δράση ομάδων αντίστασης κατά το δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο (π.χ. σε Ελλάδα, Γαλλία, Δανία κ.λπ.) αλλά και αργότερα (π.χ. ανεξαρτησία Αλγερίας). Ως θεωρητική σύλληψη, αποτέλεσε πτυχή των προτάσεων των «Τσιμερβαλντιάνων» και αποκρυσταλλώθηκε ως όρος από τον Κάρλος Μαριγκέλλα, μέσα από το εγχειρίδιό του (1968). Οι ρίζες του όμως είναι βαθιές. Εξέλιξη, σύγκρουση, αναμέτρηση (Ηράκλειτος και Κλαούζεβιτς) και τα περί "κινούμενης πατρίδας" (έδαφος αγώνα) για το μαχητή που "κόβει" οποιονδήποτε άλλο δεσμό (Αρχίδαμος, κατά τον Ισοκράτη). Είναι μια έκφραση της "Παραδρομής Πολέμου" σε οποιονδήποτε τόπο (Νικηφόρος Φωκάς), η οποία μεταφέρθηκε στη Δύση από τους στρατιώτες του Αγίου Γεωργίου (μάχη Γένοβας 1507, κατά Κ. ΣΑΘΑ). Η τακτική διατηρήθηκε από τους αρματολούς ως "έγκρυμμα" (καρτέρι στον εχθρό) ή "χωσιά" (εξ ου χωσιάριοι, δηλαδή οι Ουσάροι).

Βασικά χαρακτηριστικά
Σύμφωνα με το Μαριγκέλα, το «αντάρτικο πόλης» είναι ένα από τα τρία στοιχεία του επαναστατικού πολέμου (τα άλλα δύο είναι ο ψυχολογικός πόλεμος και το αντάρτικο στην ύπαιθρο). Αν και η διεξαγωγή του βρίσκεται σε επίπεδο τακτικής και επιχειρήσεων, αποτελεί μέρος του στρατηγικού σχεδιασμού του επαναστατικού πολέμου και διαθέτει το ίδιο, ένα στρατηγικό σκοπό: Τον εκφοβισμό, τη φθορά και την ωρίμανση συνθηκών επανάστασης. ¶ρα εντάσσεται στην ιδέα του ελιγμού, ενός πολέμου περιορισμένου αντικειμενικού σκοπού (Στρατηγός – Πολιτάκος: 227). Αποτελεί επίσης έκφραση της εξυπνάδας και του πλούτου των ιδεών, συμψηφίζοντας τις ελλείψεις σε υλικά, προσωπικό και υποστήριξη. Βασικά χαρακτηριστικά του αντάρτικου πόλης είναι:

Χώρος: Οι μεγάλες πόλεις.
Στρατηγική λεπτομέρεια: Η "οικονομία" της βίας (Φρόνηση σε όλα – Εμπεδοκλής, αλλά και Βομπάν, Λένιν, Μπλόμπεργκ. Επίσης Τουπαμάρος, βλέπε επίσης συνέντευξη Κουφοντίνα την 1/3/09 στην εφημερίδα ¨Πρώτο Θέμα¨, στον κο Γεώργιο Xριστοφορίδη, σελ. 38-39).
Σχεδιασμός: Βασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε πληροφορίες, ενώ ιδιαίτερα σημαντικό είναι το χαρακτηριστικό του ελιγμού.
Προετοιμασία: Αφορά στα μέλη της κάθε ομάδας και απαιτεί πρακτικές γνώσεις, τελειοποίηση, αξιολόγηση διαμορφωτική, αξιολόγηση τελική.
Χαρακτηριστικά γνωρίσματα όσων συμμετέχουν: η αποφασιστικότητα, η τόλμη, η ταύτιση με την ομάδα και η έξωθεν μαρτυρία για τη ζωή τους να μη βρίσκει διαφορά από τη ζωή του μέσου πολίτη (Μαριγκέλα).
Επιχειρησιακή τακτική: Βασίζεται στην επικοινωνία, την κυριαρχία στο πεδίο, την εύκαμπτη ανταπόδοση ή τη μεταβλητή ανταπόδοση (Στρατηγός Μάξγουελ Ταίηλορ -στρατηγός Γκιάπ).
Επικοινωνιακή τακτική: Ο στόχος να μιλά από μόνος του. Στην περίπτωση προκηρύξεων, διατηρείται η γραμμή του έμμεσου επιθετικού τρόπου (απειλή γενική, απειλή αντιποίνων – στρατηγός Μπέφρ).
Αμαρτήματα: Ο μιλιταριστικός αυθορμητισμός. (Σχετικό κείμενο 17 Νοέμβρη, Μαΐου 1981- Μη σκέπτεσαι. Χτύπα!). Το αντίθετο ισχύει στην ανταπόδοση στο συμβατικό πόλεμο, πριν εκδιωχθεί ο επιτιθέμενος. (Περίπτωση Διώρυγας Σουέζ, 1956: ¶γγλοι και Γάλλοι αλεξιπτωτιστές, απόβαση στο Πορτ Σάιντ, αποφασιστική αντίσταση Αιγυπτίων). Η δράση να συσχετισθεί με εγκλήματα κοινού ποινικού δικαίου ή δραστηριότητες άλλων ομάδων με διαφορετικά ελατήρια. Η περιφρόνηση της συστηματικότητας των αρχών των κατακτητών, καθώς και η ¨επαναστατική πόζα¨ (Βικτόρ Σέρζ).

Οι δύο «γύροι»
Στην πραγματικότητα, ο διαχωρισμός του «πρώτου και δεύτερου γύρου» του αντάρτικου πόλης που υπονοείται μέσα από την προκήρυξη της «Σέχτας Επαναστατών» αλλά και στον οποίον αναφέρονται αρκετά συχνά πολλοί, δεν υφίσταται. Πρόκειται απλά για μια εξέλιξη προς το συνθετότερο – που διακρίνεται όπως και ο χαρακτηρισμός των ομάδων από διάφορούς παράγοντες και, συγκεκριμένα, το σκοπό της ένοπλης δράσης (ένοπλο επεισόδιο, διεθνιστική δράση, διεθνής δράση, ανεξαρτησία, αυτονομισμός, ιρρεδεντισμός), τον τρόπο της ένοπλης δράσης των οργανώσεων, το είδος του στόχου, τις αντιλήψεις, τους ορισμούς, τις θεωρητικές προσεγγίσεις για το χαρακτηρισμό των πράξεων αυτών από Χώρες, Διεθνείς Οργανισμούς, τα χρησιμοποιούμενα μοντέλα ερμηνευτικής προσέγγισης, τις ακαδημαϊκές προσεγγίσεις και προσεγγίσεις σχηματισμού εργαλείων πίεσης στις διεθνείς σχέσεις (βλέπε σχετικά και Μ. Μπόση ¨Περί Ορισμού της Τρομοκρατίας¨).
Το αντάρτικο πόλης, ως μέθοδος, εφαρμόζεται σε όλες τις ηπείρους από πολλά κινήματα, ομάδες και οργανώσεις. Μερικές από αυτές (34 από τις 52) που είναι πολύ γνωστές και θεωρούνται ως δράσεις του «πρώτου γύρου» εμφανίζονται στον Πίνακα 1.
Στη δεύτερη περίοδο μπορεί να ενταχθεί ένα σύνολο ομάδων, από τις οποίες διακρίνεται η δράση της ομάδας «Αμπού Σαγιάφ» που κορυφώνεται μεταξύ 1988-2001 στις Φιλιππίνες, ακόμα η «Ταξιαρχία Μάρτυρος Αλ Ακσά» που δραστηριοποιήθηκε στη Δυτική Όχθη και η «Ένοπλη Ισλαμική Ομάδα» στην Αλγερία. Ενεργή παρουσία έχουν επίσης η επονομαζόμενη «Λίγκα των Οπαδών» στο Λίβανο (για την οποία υπάρχουν υπόνοιες διασύνδεσης με το δίκτυο του Οσάμα Μπιν Λάντεν), η «Αούμ Σινρίκιο» (που το 1995 προσέβαλε με το αέριο νεύρων Sarin το μετρό του Τόκιο), ενώ στο Πακιστάν συναντάμε «Το κίνημα Ιερών Πολεμιστών». Σαφώς σε αυτές τις ομάδες κατατάσσεται η ιδιαίτερα δημοφιλής «Αλ-Κάιντα», που έχει ενεργήσει επιχειρήσεις αιχμής με τους πάρα πολλούς πυρήνες και τους πολλούς κύκλους υποστηρικτών, όπως επίσης και ο πραγματικός ή αληθινός IRA (Real IRA, Ιρλανδία), οι «Νέες Ερυθρές Ταξιαρχίες – Μαχητικό Κομμουνιστικό Κόμμα», η «Ταξιαρχία ¶λεξ Μπονκάγιο» στις Φιλιππίνες, ο CIRA (Continuity Irish Republican Army), η Οργάνωση (Τσετσένων) Riyadous – Salikhin (οι οποίοι συγκρότησαν τη δύναμη που κατέλαβε το θέατρο Dubrovka στη Μόσχα, στις 23-10-2002). Στις «νέες» οργανώσεις αυτού του τύπου κατατάσσονται σαφώς και ο «Επαναστατικός Αγώνας» και η «Σέχτα Επαναστατών».
Όπλα των ομάδων αυτών είναι συνήθως ελαφρύς οπλισμός, ρουκέτες, αυτοσχέδιες βόμβες και παγιδευμένα με εκρηκτικά αυτοκίνητα, που παίζουν το ρόλο της "πολεμικής αεροπορίας" των ομάδων και των οργανώσεων αυτών, αφού μπορούν να προσβάλουν τους ίδιους κρίσιμους στόχους (καθηγητής Davis, συνέντευξη GEO, σελ. 128, Οκτώβριος 2008). Οι διεθνείς μεγάλοι κλυδωνισμοί – εάν χαθεί η ικανότητα αυτορύθμισης – μπορούν να υποκινήσουν τη δράση ομάδων, μεταλλάσσοντας το αντάρτικο των πόλεων σε έναν «πόλεμο» κινήσεων και ελιγμών (σχετικά, Στρατηγός Γκιάπ – ¨Ντιέν Μπιέν Φου και η εποποιία του Βιετνάμ¨).

Σπύρου Μιχ. ΚΥΡΙΑΚΑΚΗ
Ακαδημαϊκού Δ/ντή Τμ. Organizational
Security and Management
New York College Ed-Group