Όταν ακόμη και το Λούβρο είναι ευάλωτο…

Η νέα πρόκληση για την ασφάλεια των μουσείων και αρχαιολογικών χώρων στην Ελλάδα

Είναι αλήθεια ότι πολλές φορές όταν στη χώρα μας συμβαίνει κάποιο περιστατικό σοβαρής παραβίασης ασφάλειας σε χώρο που έχει την ευθύνη το κράτος ή κάποιος δημόσιος οργανισμός, υπάρχει μια πολύ έντονη κριτική …και σωστά θα λέγαμε υπάρχει!

Να όμως που η υπόθεση της Ληστείας στο Μουσείο του Λούβρου ήρθε να αναδείξει με τον πλέον εμφατικό τρόπο, ότι αυτές οι σοβαρές αδυναμίες στην ασφάλεια και ανεπάρκειες στα μέτρα προστασίας, υφίστανται και σε άλλες χώρες του δυτικού κόσμου… που συνηθίζουμε να τις αποκαλούμε πιο προηγμένες από εμάς.

Η ληστεία στο Λούβρο αποτέλεσε ένα ηχηρό καμπανάκι όχι μόνο για τη Γαλλία, αλλά για ολόκληρο τον κόσμο του πολιτισμού.

Αν ένα από τα πιο καλά φυλασσόμενα μουσεία του πλανήτη μπορεί να στοχοποιηθεί με τέτοια ευκολία, τι μπορεί να σημαίνει αυτό για χώρες όπως η Ελλάδα — όπου τα μνημεία, τα μουσεία και οι αρχαιολογικοί χώροι απλώνονται παντού και αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της πολιτιστικής μας ταυτότητας;
Όπως σχολίασε ειδικός της Art Recovery International, «αν ακόμη και το Λούβρο μπορεί να χτυπηθεί, τότε κάθε μουσείο είναι ευάλωτο».

Αν θέλουμε να καταγράψουμε την πραγματικότητα στη χώρα μας, είναι γεγονός ότι η Ελλάδα διαθέτει έναν τεράστιο αριθμό μουσείων, αρχαιολογικών χώρων και υπαίθριων μνημείων τα οποία διαθέτουν περιορισμένους πόρους για την ασφάλεια, παλιά ηλεκτρονικά συστήματα ασφάλειας στις περισσότερες περιπτώσεις, υποστελέχωση προσωπικού για τη φύλαξη ακόμα και απαρχαιωμένες διαδικασίες ελέγχου επισκεπτών.

Απαιτείται λοιπόν και στη χώρα μας μια ριζική αναθεώρηση όλων των πολιτικών, των στρατηγικών και μέτρων για την ασφάλεια των μουσείων και των αρχαιολογικών χώρων.
Θα πρέπει άμεσα να γίνουν μελέτες τρωτότητας που θα οδηγήσουν σε επικαιροποιημένα σχέδια ασφάλειας, τα οποία θα βασίζονται σε ένα σύγχρονο σύστημα ασφάλειας που αξιοποιεί με τον βέλτιστο τρόπο ανθρώπινούς και τεχνολογικούς πόρους, χωρίς όμως η ασφάλεια να λειτουργείς σε βάρος της συνολικής εμπειρίας και απρόσκοπτης πρόσβασης των επισκεπτών.

Τα τεχνολογικά μέσα υπάρχουν. Έξυπνα συστήματα βίντεο-επιτήρησης και ελέγχου πρόσβασης, σύγχρονοι αισθητήρες, δικτύωση και ενοποιημένα control rooms για άμεση ανταπόκριση και επικοινωνία, έχουν τη δυνατότητα να παρέχουν την απαραίτητη τεχνολογική υποστήριξη σε ένα εκπαιδευμένο προσωπικό, όπου πάντα σε συνεργασία με την Ελληνική Αστυνομία θα μπορούν να προλαμβάνουν απόπειρες παραβίασης χώρων και κλοπής εκθεμάτων ή ακόμα και να επεμβαίνουν άμεσα σε κάθε περιστατικό που έχει εκδηλωθεί συλλαμβάνοντας τους δράστες και ανακτώντας τα κλοπιμαία.
Χρειάζονται επίσης ειδικά σχέδια φύλαξης υπαίθριων αρχαιολογικών χώρων, όπου ο παραδοσιακός έλεγχος είναι δύσκολος, με χρήση drones ή κινητών μονάδων επιτήρησης.

Όλα αυτά δεν είναι μόνο θέμα των έτσι και αλλιώς απαραίτητων επενδύσεων, αλλά κυρίως βούλησης, οργάνωσης, τεχνογνωσίας και προσήλωσης στο στόχο.
Η μέριμνα του κράτους στην προστασία των μουσείων και των αρχαιολογικών χώρων της πατρίδας μας είναι συνθήκη διαφύλαξης της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, είναι υπόθεση εθνικής ευθύνης!

Βλάσης Αμανατίδης