Οδική Ασφάλεια στις Ένοπλες Δυνάμεις
Οι τηλεοπτικοί Πρωταγωνιστές του Σταύρου Θεοδωράκη πάνε …Στρατό! Η εκπομπή του δημοσιογράφου για τα τροχαία ατυχήματα με τις δραματικές και απόλυτα ρεαλιστικές αφηγήσεις επωνύμων για την εμπειρία που έζησαν και τις συνέπειες στη ζωή τους επιστρατεύεται από τον Υπουργό ¶μυνας κο Ε. Βενιζέλο και θα αρχίσει να προβάλλεται σε όλα τα στρατόπεδα ανά την Ελλάδα. Ο λόγος είναι δραματικά απλός: Οι στρατιωτικοί – στρατευμένοι, υπαξιωματικοί και αξιωματικοί – μέσα και έξω απο τις μονάδες, είναι μία κατηγορία πολιτών που εμπλέκεται σε αρκετά τροχαία ατυχήματα και δυστυχήματα και με αυτοκίνητα και με μοτοσικλέτες.
Για τις Ένοπλες Δυνάμεις οι απώλειες σε ανθρώπινες ζωές είναι παρά πολλές απο τους τέσσερεις ή τους δυο τροχούς- οι στατιστικές λένε οτι η χώρα χάνει κάθε χρόνο τόσους πολλούς πολίτες της όσα τα θύματα ενός πολέμου!
Η οικονομική διάσταση, το κόστος σε νοσοκομεία, η αποκατάσταση και οι αναπηρικές συντάξεις σε νέους σχετικά ανθρώπους, είναι σημαντικό θέμα. Για τις Ένοπλες Δυνάμεις οι επιπτώσεις είναι πιο ορατές, καθώς τα τροχαία ”χτυπούν ” περισσότερο τους νέους που αποτελούν και τη μεγάλη δεξαμενή του δυναμικού τους.
Ας δούμε μερικά δεδομένα:
- Από μελέτη που έκανε η Διεύθυνση Πληροφορικής του ΓΕΣ επί των υπαρχόντων στοιχείων τροχαίων ατυχημάτων για το έτος 2007 στο Στρατό Ξηράς διαπιστώθηκε:
- Εξεταζόμενα κατά ημέρα της εβδομάδας, τα περισσότερα τροχαία ατυχήματα συνέβησαν το Σάββατο και την Κυριακή.
- Εξεταζόμενα κατά ώρα, τα περισσότερα ατυχήματα συνέβησαν τις νυκτερινές ώρες από 20:00 έως 08:00 (ποσοστό 42%).
- Τα λιγότερα τροχαία ατυχήματα εξεταζόμενα κατά κατηγορία οχημάτων συνέβησαν με τα οχήματα της Υπηρεσίας (ποσοστό17,8% έναντι του συνόλου των ΙΧ οχημάτων δικύκλων που υπέστησαν ατύχημα).
- Ο μεγαλύτερος αριθμός των παθόντων τραυματιών είναι μικρών ηλικιών (ποσοστό 71,7%).
- Η σύγκρουση οχημάτων (157 ατυχήματα, ποσοστό 43,7%) καταλαμβάνει την πρώτη θέση στα είδη ατυχημάτων. Ακολουθούν η εκτροπή από την οδό (72 ατυχήματα, ποσοστό20%) και η πρόσκρουση οχήματος επί σταθερού αντικειμένου (28 ατυχήματα, ποσοστό 7,8%).
- Ειδικά για ατυχήματα με δίκυκλα στην Πολεμική Αεροπορία:
Από διαθέσιμα στοιχεία του ΓΕΑ για τα έτη 2005-2008 προκύπτει ότι το προσωπικό της ΠΑ ενεπλάκη σε 306 ατυχήματα με μοτοσικλέτες, στα οποία έχασαν τη ζωή τους 14 άτομα ενώ τραυματίστηκαν συνολικά 279. - Αιτία το ποτό
Από έρευνα που έκανε η Διεύθυνση Πληροφορικής του ΓΕΣ μεταξύ των στρατευμένων, από 11 έως 15 Ιουνίου 2007, προέκυψε ότι:- Ποσοστό 20,61% των ερωτηθέντων οπλιτών, δήλωσε ότι κατά τη διάρκεια των 6 τελευταίων μηνών οδήγησαν 12 φορές αυτοκίνητο ή μηχανή, αφού προηγουμένως είχαν καταναλώσει πάνω από 3 ποτήρια οινοπνευματώδους ποτού.
- Ποσοστό 14,45% των ερωτηθέντων οπλιτών δήλωσε ότι οδήγησαν από 1φορά αυτοκίνητο ή μηχανή, αφού προηγουμένως είχαν καταναλώσει πάνω από 6 ποτήρια οινοπνευματώδους ποτού.
- Ποσοστό 6,46% των ερωτηθέντων οπλιτών δήλωσε ότι υπέστη σοβαρό αυτοκινητιστικό ατύχημα, το οποίο αποδίδει στην κατανάλωση ποτού.
Τρομακτικά συμπεράσματα
Από την παράθεση των παραπάνω στοιχείων που βρήκαμε, εξάγονται αυτόματα τα εξής συμπεράσματα:
- Συνδυάζοντας τον αριθμό των ατυχημάτων κατά ημέρα, ώρα και τόπο, οδηγούμαστε στο συμπέρασμα ότι τα ατυχήματα συμβαίνουν στην έξοδο του Σαββατοκύριακου σε χώρους διασκεδάσεως.
- Οι παθόντες είναι στην πλειονότητά τους νεαρής ηλικίας, γεγονός που σε συνδυασμό με το είδος των εμπλεκόμενων οχημάτων, αποδεικνύει ότι οι νέοι είναι πιο επιρρεπείς στα ατυχήματα.
- Τα τροχαία με δίκυκλα προκαλούν μεγαλύτερο αριθμό θυμάτων/ νεκρών-τραυματιών.
Ας δούμε μερικά άλλα συμπεράσματα που έχουν εξαγάγει οι επιτελείς του στρατού και παρατίθενται σε ειδικά φυλλάδια που μοιράζουν στους στρατευμένους, στο πλαίσιο επιμορφωτικών εξορμήσεων για την αντιμετώπιση του οξέως αυτού προβλήματος:
Μελέτη έδειξε ότι οι νέοι είχαν διπλάσιους αριθμούς ατυχημάτων και παραβάσεων απ’ ότι οι ενήλικες του ίδιου φύλου και αυτό, παρά το γεγονός ότι η νεολαία βρίσκεται στο μέγιστο της δυνατότητάς της σε σχέση με την ικανότητα χειρισμού. Μία εξήγηση είναι – σύμφωνα με τις μελέτες που επικαλείται το ΓΕΣ – η έλλειψη ωριμότητας μάλλον, παρά η έλλειψη ικανότητας που είναι η βάση για τα ατυχήματα. Δηλαδή, η υπερβολική αυτοπεποίθηση και η μεγαλύτερη προθυμία αποδοχής στενότερων περιθωρίων ασφαλείας.
Το επίπεδο μέθης κάθε ατόμου εξαρτάται από τη συγκέντρωση του οινοπνεύματος στον εγκέφαλο και στο κεντρικό νευρικό σύστημα. Το βαθμό απορρόφησης του οινοπνεύματος από το αίμα επηρεάζουν πολλοί παράγοντες που έχουν ως συνέπεια παραλλαγές όχι μόνο μεταξύ ατόμων, αλλά ακόμα και στο ίδιο το άτομο, σε διαφορετικές στιγμές. Εργαστηριακές δοκιμές έδειξαν ότι 550 γραμμάρια (1 μεγάλο ποτήρι) μπύρας θα απαιτήσει 2 έως 3 ώρες για να εξαφανισθεί από το αίμα.
Πρέπει να συνειδητοποιήσουν όλοι οι οδηγοί ότι ο δρόμος και οι καιρικές συνθήκες έχουν μικρή συμμετοχή στην ευθύνη των οδικών ατυχημάτων. Τη μεγάλη συμμετοχή την έχει ο οδηγός. Όταν τα ελαστικά δεν είναι φθαρμένα, όταν το σύστημα πέδησης είναι ρυθμισμένο και όταν η προσοχή του οδηγού είναι στο δρόμο, τότε το πρόβλημα «ολισθηρότητα» μειώνεται σημαντικά. Επίσης, αν ο οδηγός συνειδητοποιήσει ότι μια θορυβώδης εξάτμιση δεν μετατρέπει ένα απλό αυτοκίνητο σε αυτοκίνητο αγώνων και ότι άλλες δυνατότητες έχει ένα όχημα μικρού κυβισμού και άλλες ένα όχημα μεγάλου κυβισμού, τότε το πρόβλημα «υπερβολική ταχύτητα» και «προσπέραση» απλοποιείται. Να σημειωθεί ότι τα περισσότερα θανατηφόρα δυστυχήματα στην Ελλάδα προέρχονται από μετωπικές συγκρούσεις και οι περισσότερες από αυτές συμβαίνουν από την ανικανότητα των υπερφορτωμένων «αναιμικών» αυτοκινήτων να προσπεράσουν άλλα αυτοκίνητα που κινούνται στους δρόμους.
Δάσκαλος ο Ιαβέρης
Στα Γενικά Επιτελεία δεν σταματούν να μελετούν το θέμα, ωστόσο από μόνα τους δεν μπορούν να το αντιμετωπίσουν καθώς πρόκειται ουσιαστικά για μάστιγα που αφορά ολόκληρη την κοινωνία. Πολύ περισσότερο που η υποχρεωτική στράτευση ή ο περιορισμός που έχουν εκ των πραγμάτων οι ένοπλοι επαγγελματίες στρατιωτικοί δημιουργούν κατά τους ειδικούς, τις προϋποθέσεις για πρόκληση και εμπλοκή σε ατυχήματα κατά την έξοδο από το στρατόπεδο. Για λόγους πρόληψης και ενημέρωσης, ο Στρατός Ξηράς έχει κάνει μια σειρά σεμιναρίων με τον παλιό και έμπειρο οδηγό αγώνων Ιαβέρη, που συνεχίζονται κατά καιρούς – ανάλογες δράσεις έχει κάνει ο ίδιος και στα άλλα Επιτελεία.
Το Πολεμικό Ναυτικό διοργανώνει ομιλίες σε κάθε σειρά κατάταξης στα Κέντρα Εκπαίδευσης Παλάσκα και Πόρου, αλλά και ενημερωτικές διαλέξεις σε πλοία και μονάδες, ενώ υπάρχουν και ειδικές οδηγίες στους Ναυτονόμους όσον αφορά στον έλεγχο για κράνος κατά την έξοδο από τις μονάδες. Μέτρα προληπτικού ελέγχου εφαρμόζουν και η Στρατονομία και η Αερονομία, ωστόσο πολλοί αξιωματικοί που έχουν υπηρετήσει σε μονάδες του εξωτερικού (Ευρώπη και ΗΠΑ) επισημαίνουν ότι ο έλεγχος που γίνεται σε ελληνικές μονάδες δεν είναι ούτε συστηματικός ούτε πειστικός ώστε να λειτουργεί αποτρεπτικά. «Είναι σαν να πάμε όλοι μαζί, με ”συνωμοτικό” τρόπο να ξεφύγουμε από τον έλεγχο και την τιμωρία του δάσκαλου σε άτακτο μαθητή» λέει υπαξιωματικός, με βάση την εμπειρία του ως αρχιφύλακας πύλης. «Τα λάθη είναι όλων μας, ελεγχομένων και ελεγκτών», καταλήγει.
Και Σχολή Μοτοσικλετιστών
Η Πολεμική Αεροπορία εδώ και τρία χρόνια εφαρμόζει ένα καινοτόμο πρόγραμμα για τα στελέχη της που χρησιμοποιούν δίκυκλο. Διοργάνωσε ένα κύκλο εκπαιδεύσεων σε επαγγελματική βάση για ασφαλή οδήγηση σε μονάδες- πέραν των σεμιναρίων για πρόληψη τροχαίων ατυχημάτων. Ο κύκλος αυτός σεμιναρίων με 10 ώρες διδασκαλία περιλαμβάνει τόσο μαθήματα θεωρητικής εκπαίδευσης όσο και παροχή πρακτικής εκπαίδευσης από έμπειρους μοτοσικλετιστές της Σχολής Εκμάθησης Ασφαλούς Οδήγησης Μοτοσικλέτας ”0-300 Riding School”. Τον κύκλο αυτό εκπαίδευσης για να βελτιωθεί η οδική συμπεριφορά των μοτοσικλετιστών αξιωματικών και υπαξιωματικών της ΠΑ οργάνωσε η Διεύθυνση Ασφάλειας Πτήσεων (ΓΕΑ/ΔΑΠΕ) σε σειρές, σε διάφορες μονάδες με πίστα, με πολύ καλή συμμετοχή στελεχών και από άλλες περιοχές και με καλά αποτελέσματα. Το 2009 η 115 Πτέρυγα Μάχης στη Σούδα διοργάνωσε ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης για το προσωπικό της, σε συνεργασία με την ”Αμερικανική Ευκολία” που εδρεύει εκεί, όπως και με τον Οργανισμό Ασφάλειας Μοτοσικλετιστών των ΗΠΑ (ΜSF). Ορισμένοι εκπαιδεύτηκαν ως υποψήφιοι εκπαιδευτές. Η εμπειρία που απέκτησε η Πολεμική Αεροπορία από τις δράσεις αυτές, την οδήγησε να ετοιμάζει για φέτος νέο κύκλο εκπαιδευτικών σειρών (σχολείο) σε μονάδες, με δικά της στελέχη στο ρόλο του εκπαιδευτή.
Στα μέτρα πρόληψης το ΓΕΣ έχει περιλάβει και ένα βίντεο οδικής ασφάλειας που συστήνει στους στρατιώτες-επισκέπτες της ιστοσελίδας του να το δουν. Ειναι στη διεύθυνση: http://WWW.ARMY.GR/DEFAULT.PHP?PNAME=ARTICLE&ART_ID=44815&CAT_ID=
Οι κυριότερες επεμβάσεις που μπορούν να γίνουν, είναι:
- Για τον ανθρώπινο παράγοντα:
- Σωστή εκπαίδευση και κυκλοφοριακή αγωγή.
- Βελτίωση της νοοτροπίας και συμπεριφοράς οδηγών (να μην είναι επιθετικοί).
- Αυστηρότερες εξετάσεις.
- Αστυνόμευση και αυστηρές κυρώσεις μέχρις ότου η υπακοή στους
- κανόνες καλής οδήγησης γίνει πια συνείδηση στους οδηγούς.
- Για το όχημα:
- Αγορά οχήματος ποιοτικής σχεδίασης αμαξώματος και μηχανικής κατασκευής.
- Συχνή συντήρηση σύμφωνα με τις οδηγίες του κατασκευαστή.
- Ζυγοστάθμιση, ευθυγράμμιση τροχών.
- Αποτελεσματικά φρένα.
- Καλύτερα φώτα.
Οδηγίες Πρόληψης- Αποφυγής Τροχαίων Ατυχημάτων
Η Οδική Ασφάλεια είναι ευθύνη όλων μας
- Μαθαίνω να οδηγώ με ασφάλεια και τηρώ τους κανόνες κυκλοφοριακής αγωγής.
- Εφαρμόζω πιστά τον ΚΟΚ.
- Φοράμε πάντοτε ζώνες ασφαλείας εγώ και οι συνεπιβάτες.
- Σε περίπτωση που οδηγώ δίκυκλο ή είμαι συνεπιβάτης, φοράω κράνος.
- Τηρώ τα προβλεπόμενα όρια ταχύτητας.
- Εφαρμόζω τις υποδείξεις των οργάνων της τροχαίας, των φωτεινών σηματοδοτών και των ρυθμιστικών πινακίδων.
- Παραχωρώ προτεραιότητα στους πεζούς και σε άτομα με ειδικές ανάγκες.
- Συντηρώ τακτικά το όχημα και επισκευάζω τυχόν βλάβες.
- Ελέγχω το όχημα τόσο πριν ξεκινήσω όσο και στις στάσεις.
- Ελέγχω πάντα την οδό.
- Οδηγώ με ηρεμία.
- Έχω υπομονή και δείχνω ανοχή στην οδική συμπεριφορά τρίτων.
- Δεν αποσπώ την προσοχή μου σε άλλα ενδιαφέροντα πέραν της οδηγήσεως.
Δεν οδηγώ εάν:
- Αισθάνομαι κουρασμένος ή είμαι άυπνος.
- Αισθανθώ ξαφνική αδιαθεσία ή ασθένεια.
- Είμαι εκνευρισμένος, αγχωμένος ή σε κακή ψυχολογική κατάσταση.
- Έχω μειωμένα αντανακλαστικά έχοντας καταναλώσει αλκοόλ, φάρμακα, ή τοξικές ουσίες, που επηρεάζουν την ικανότητα οδήγησης.
- Δεν αισθάνομαι ασφαλής, λόγω κατάστασης του οχήματος ή λόγω δυσμενών καιρικών συνθηκών.
- Θυμάμαι πάντα πως προέχει να φτάσω με ασφάλεια και όχι γρήγορα.
Επιμέλεια ΓΙΑΝΝΗΣ ΔΗΜΑΚΑΣ